Việc kiêng cữ trong ăn uống sinh hoạt hàng ngày thực sự là điều mệt mỏi, phiền toái của người bị đau dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng. Qua thực tế tiếp xúc, điều trị cho rất nhiều bệnh nhân, đủ các nguyên nhân, điều kiện sống khác nhau và kinh nghiệm của các cụ để lại Khương Phúc đúc kết ra một số điều cơ bản sau để chuyển đến các bạn.
Trước hết chúng ta phải xác định rằng ăn uống là để cung cấp năng lượng sống cho cơ thể, nếu phải kiêng cữ, hạn chế nhiều sẽ làm suy nhược cơ thể, là hệ lụy cho nhiều vấn đề phát sinh khác về sức khỏe.
Nhưng không kiêng cữ được thì lại bị đau dạ dày, bệnh lại tăng thêm hoặc tái phát.
Việc kiêng cữ này còn tùy thuộc vào cơ địa từng người, từng nguyên nhân gây bệnh khác nhau nên tôi chia ra 2 mức là: nhóm thức ăn nên kiêng và nhóm thức ăn phải kiêng.
1. Nhóm thức ăn nên kiêng:
- Đối với những người bị viêm loét dạ dày cấp tính, dư acid, nóng, trào ngược .v.v… nên kiêng những đồ ăn có tính kích thích như:
Rượu bia, cafe, trà đặc, thuốc lá… đồ ăn cay nóng như thịt chó, ớt, nếp…
Đồ ăn chua quá như nước chanh, cam, dứa …. nhất là lúc đói.
- Đối với những người bị viêm loét dạ dày mạn tính, bụng lạnh (tỳ vị hư hàn) nên kiêng những đồ ăn khó tiêu như:
Thức ăn nhiều dầu mỡ, cá tanh quá…
Những thức ăn có tính lạnh như trai, ốc …. nếu ăn cần cho nhiều gừng hay gia vị nóng khác.
- Đối với những người đầy bụng nên kiêng đồ ngọt nhất là đồ ngọt quá như một số loại sochola hay bánh kẹo ngọt, mít hay một số hoa quả khác…. vì theo đông y thì “trung mãn kỵ cam – bụng đầy kỵ ngọt”. Nếu đầy bụng ăn ngọt nhiều có thể buồn nôn, nôn.
- Đối với những người trào ngược dạ dày nên kiêng đồ ngọt, cafe, sochola, nước có gas, thuốc lá.....
2. Nhóm thức ăn phải kiêng:
- Măng: nếu là măng khô tôi đã gặp nhiều bệnh nhân bị đau dạ dày hoặc tiền sử bị đau dạ dày khi ăn măng khô đã bị đau kiểu rối loạn tiêu hóa phải 3 ngày sau hết độc tố mới khỏi.
Nếu là măng tươi một số người sau khi ăn độ 2 giờ đã bị đau bụng nôn ra máu tươi phải đi cấp cứu.
Tại sao ăn măng lại bị như vậy:
Nguyên nhân là trong măng tươi có hàm lượng cyanide rất cao. Khi ăn, dưới tác động của các enzym đường tiêu hóa, cyanide biến thành axit cyanhydric (HCN), là một chất cực độc với cơ thể. Trẻ em, người già yếu dễ nhạy cảm với độc tính của nó. Trong 100g măng tươi chưa luộc có 32 - 38mg HCN. Ở măng tươi đã luộc kỹ, lượng chất này còn 2,7mg. Đối với măng tươi ngâm chua là 2,2mg, ở măng tươi ngâm chua đã luộc kỹ là 10mg.
Với liều 50 - 60mg (vào khoảng 200g măng tươi chưa luộc), HCN sẽ gây tử vong, bắt đầu với các triệu chứng khó thở, mất tri giác, liệt cơ, co giật, ngừng thở...
Do vậy người bị đau dạ dày thì đương nhiên dễ bị kích thích hơn nhiều.
- Chuối xanh, hoa chuối: tôi không rõ chất gì đã làm ảnh hưởng đến bệnh đau dạ dày, chắc chắn không phải tanin (chất chát) có trong chuối xanh - tất cả các loại chuối. Nhưng với kinh nghiệm từ xưa để lại và qua thực tế lâm sàng tôi trực tiếp theo dõi xin đơn cử vài trường hợp:
Một chú ở gần nhà tôi có tiền sử viêm loét dạ dày, đột nhiên đau quá đến tôi khám. Thấy triệu chứng đau do kích thích nhiều, tôi hỏi: mấy hôm nay chú ăn gì đặc biệt không? Chú ấy nói ăn uống bình thường. Tôi hỏi thực đơn, chú ấy nói cô bảo rằng hoa chuối là sạch nhất (đúng thế), nên hai hôm nay nhà chú ăn mấy bữa hoa chuối (các món) rồi. Và kết quả là chú ấy đã bị đau dạ dày lại.
Hôm khác khi tôi đang tư vấn cho bệnh nhân đau dạ dày cần kiêng chuối xanh thì có người nhà nói luôn: “cháu bị viêm xung huyết hang vị, năm ngoái lúc cháu đi làm về thấy chuối xanh ngon quá, cháu ăn 2 quả thế là đau quá, chồng cháu phải cho đi viện đấy”.
Chuối đậu mắm tôm hay món canh chuối khác là món ăn ngon, dễ ăn nhưng người bị đau dạ dày hoặc có tiền sử bị viêm loét dạ dày nên hạn chế và không nên ăn liên tục, vì nhiều người đến chữa bệnh đã bị đau sau khi ăn nhiều canh chuối này.
Tất nhiên việc kiêng cữ các món ăn còn tùy thuộc cơ địa và nguyên nhân gây bệnh của từng người, có người ăn vào thì khó chịu, có người lại không. Nhưng với nhóm thức ăn phải kiêng thì các bạn nên chú ý cho.
"Sức khỏe là tài sản vô giá "
Chúc các bạn sức khỏe và hạnh phúc !
Lương y : Vũ Ngọc Khương.