Stress là gì?

Stress là tình trạng căng thẳng, áp lực tâm lý mà cơ thể phản ứng để phòng vệ đối phó lại tình huống bất lợi đe dọa đến sự tồn tại lành mạnh của con người cả về thể chất lẫn tinh thần. Ở mức độ stress vừa phải cơ thể cân đối và thích nghi được, làm chủ được tình huống, hoàn cảnh, hướng đến sự phát triển tích cực. Khi bị stress quá mức hoặc lặp đi lặp lại kéo dài vượt quá khả năng chịu đựng của người đó dẫn đến rối loạn tâm thần, rối loạn sinh lý của cơ thể hậu quả là phát sinh các bệnh lý.

Bệnh lý do stress.

Y học cổ truyền cho stress là tình chí bị u uất kéo dài (uất kết) dẫn đến khí trệ, lâu ngày làm huyết ứ mà sinh ra nhiều bệnh.

Cả đông y và tây y đều thống nhất stress có thể dẫn đến các bệnh sau:

Lo âu, mất ngủ, trầm cảm, tăng huyết áp, đau tim, đau đầu, đau dạ dày, suy nhược cơ thể, suy giảm hệ miễn dịch, u bướu …… nam suy giảm sinh lý, nữ rối loạn chu kỳ …. Là nguồn gốc phát sinh nhiều bệnh khác.

Tại sao bị stress? Giải quyết stress!

   Tuy nhiên stress có gây bệnh hay không còn phụ thuộc vào nhiều nhân tố phức tạp, hay nói cách khác là tùy thuộc vào hoàn cảnh và cách giải quyết vấn đề của từng người. Ở đây tôi chỉ nêu một số ví dụ điển hình để các bạn tham khảo.

 Có hai nhân tố chính là: đặc điểm gây bệnh của stress và sức chống đỡ của nhân cách.

- Stress gây bệnh thường là những stress mạnh và cấp diễn gây shock tâm lý như kinh doanh thua lỗ, ly hôn, mất người thân…. Có những stress tuy không mạnh nhưng lặp lại kéo dài như áp lực ở nơi làm việc, mâu thuẫn gia đình, sự đố kỵ của ai đó… gây căng thẳng nội tâm mà không tìm được lối thoát  .v.v…

- Những người nhận thức tốt tình trạng stress và biết cách giải quyết vấn đề thì không tiến triển thành bệnh lý. Những người khó hoặc không biết giải quyết tình huống, hay lo âu, lo sợ, né tránh, tự ti, dễ xúc động, quan trọng hóa vấn đề, quá cầu toàn, hay đòi hỏi sự hoàn hảo, đánh giá thấp bản thân …. Thường hay bị stress.

- Thể lực tốt ít bị stress, ngược lại thể lực yếu dễ bị stress. Người biết cách chia sẻ ít bị stress, người không chia sẻ hoặc chia sẻ không đúng người, không đúng lúc dễ bị stress, có khi còn nặng hơn.

 

Vài trường hợp điển hình:

- Một bạn do sức khỏe không tốt lại thêm kinh doanh không hiệu quả nên bị stress khá nặng bị viêm dạ dày và đau vai gáy đến tôi chữa bệnh, ngoài chữa bệnh tôi phải tư vấn thêm rằng: bệnh thì giờ đã được chữa khỏi về sức khỏe coi như không phải lo. Còn về công việc em làm gì cũng thất bại là do em đang ở vận xấu, thay vì kinh doanh em hãy đầu tư vào những việc không sinh lợi mà bắt buộc mình cần phải làm như đi học thêm lên, sinh em bé …. Vài năm sau vừa củng cố lại cơ sở hạ tầng vừa thay đổi ngành nghề, sức khỏe được tăng lên đúng là bạn đó rất thành công vì đã sang vận khác.

- Một bạn khác bị stress đến trầm cảm nặng nên bị loét dạ dày cũng được tôi tư vấn vì bạn đó luôn tự ti cho là mình kém cỏi, không may mắn. Tôi đã chỉ cho bạn ấy điểm mạnh yếu và sự hữu ích của mỗi người trong xã hội, điều kiện tốt đẹp và tương lai đáng mơ ước mà nhiều người không có, hãy tự tin và phát huy bản thân. Kết quả là bạn ấy khỏi bệnh vui vẻ năng động hẳn lên, năm sau cưới vợ, công tác ổn định.

- Một bạn khác bị viêm dạ dày, trào ngược nặng chữa nhiều nơi không khỏi rất bi quan lại có chồng hay uống rượu kiếm cớ gây sự cuộc sống ức chế tình trạng stress kéo dài. Trong quá trình chữa bệnh đã than thở và cảm thấy bế tắc, được tôi tư vấn: bệnh thì đang tiến triển tốt, công việc của em tốt, con em ngoan, còn chồng tuy hay uống rượu kiếm chuyện nhưng cũng không đến nỗi xấu xa, em cần tìm cách gần gũi chăm sóc và chia sẻ, anh ấy sẽ bớt dần. Cô này khá ngoan cố không chịu thay đổi tới khi về Hà Nội khám lại bệnh dạ dày đã khỏi, mang kết quả khám đến cho tôi và chia sẻ chuyện gia đình. Tư vấn không thấu, cực chẳng đã tôi phải đem giáo lý nhà Phật ra để khuyên rằng: chẳng qua kiếp trước em nợ người ta nên kiếp này phải trả, em hãy chấp nhận coi như mình trả nợ tiền kiếp thì nợ hết càng nhanh cuộc sống mới bình yên được. Cô ấy hiểu ra về không trốn tránh nữa mà hòa đồng với chồng con. Mấy tháng sau cô ấy gọi cho tôi: hay thật, chồng em dạo này không còn uống say và kiếm chuyện nữa anh ạ.

- Một bạn khác vừa là bệnh nhân vừa là người quen của tôi than vãn về mâu thuẫn gia đình không giải quyết được. Mâu thuẫn càng tăng thì cả vợ chồng đều đem chuyện lớn, chuyện nhỏ, chuyện cũ, chuyện mới ra để trì chiết lẫn nhau, cuộc sống luôn căng thẳng. Tôi phải giải thích với hai bạn đó rằng: cuộc đời thì ngắn, con cái thì càng ngày càng lớn, nếu hai bạn thấy còn sống được với nhau thì cần thay đổi vì gia đình, hạnh phúc như cái cây cần cả hai người vun vén cây đó mới có đất ăn, đất sống. Nếu thấy không thể sống với nhau được nữa thì giải thoát cho nhau, đừng làm khổ nhau, khổ gia đình, con cái. Nếu một người hoặc cả hai người cứ đào bới thì chẳng mấy chốc mà cây trơ gốc mà chết. Cuộc sống có nhiều điều phức tạp ta phải khôn khéo mà giải quyết ví như: mình có gia đình hạnh phúc tuy nhiều người yêu quý ngưỡng mộ nhưng cũng có nhiều người ghen ghét mà phá phách, những người đó có khi còn là những bạn bè thân hoặc những người gần gũi. Khi gặp khó khăn trong cuộc sống hoặc cần giải quyết vấn đề gì đó thì hai người hãy cùng bàn bạc mà đưa ra phương án tốt nhất, chưa kể cuộc đời ai cũng có lúc thăng trầm chứ không bao giờ suôn sẻ cả. Con người cũng vậy, không ai hoàn hảo. Điều mà hai bạn cũng như nhiều người hay gặp là về vấn đề tình cảm, các bạn nhớ rằng khi hai bạn chưa gặp nhau thì ai cũng có quyền lựa chọn riêng tư, cũng muốn kiếm tìm hạnh phúc nhưng không đủ duyên nợ nên phải chia tay vì lý do này hay lý do khác. Đó thuộc về quá khứ không thuộc về bạn. Hãy để quá khứ ngủ yên, đừng đem về ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại. Còn sau này hầu như tất cả chúng ta tuy đã có gia đinh nhưng khi vận đào hoa đến, những duyên nợ tiền kiếp kéo về ta lại gặp người này, người kia, có khi là nghiệp chướng, là nghiệt duyên, là ác duyên có khi gặp là đau khổ vì duyên lành đã đem đến hôn nhân ban đầu. Điều quan trọng là ta phải biết kiềm chế và nhìn nhận rõ đúng sai, hay dở, nhất là bạn đời khi đó phải sáng suốt, khéo léo đưa bạn ra khỏi tình huống này. Vận đào hoa qua tự nhiên bạn sẽ thấy nhạt toẹt và không hiểu khi đó sao mình lại vậy…… các bạn hiểu rõ và vun đắp cho gia đình sẽ thấy nghiệp chướng trả hết, tự nhiên bình an. Từ đó họ không còn xích mích nữa, cuộc sống vui vẻ.

- Một trường hợp khác luôn bị đố kỵ, ganh ghét ở nơi làm việc làm bạn ấy ức chế vô cùng khó chịu, stress dẫn đến bị đau dạ dày, đau vai gáy. Bạn ấy rất lo về tình trạng đó, tôi cũng chia sẻ, động viên và cuối cùng tôi tư vấn rằng: mọi mâu thuẫn cần phải được giải quyết hợp lý tình trạng của bạn nhiều người gặp phải, có người tử tế mà đi làm chỗ nào cũng bị tình trạng đố kỵ giống nhau, đó là do vận mệnh của người đó, hoặc do phong thủy nhà ở, hoặc do phần mộ âm trạch mà ra. Nếu càng nghĩ đến thì càng như lửa đổ thêm dầu, không bao giờ tắt. Ta biết thì đừng quan tâm đến dần dần xung khắc sẽ giảm, hoặc tạo mối quan hệ tốt với đồng nghiệp khác để giải khí vận xấu, hoặc thay đổi vị trí làm việc như người phương tây có câu nói rất hay: “chó sủa thì cứ sủa, đoàn người đi cứ đi”…. Kết quả là người kia đố kỵ mãi mà chẳng làm được gì cũng chán rồi thôi.

………………………..

Người ta hay nói kẻ ác thì nhởn nhơ mà người hiền thì lắm vạ. Đúng vậy, kẻ ác thì luôn chủ động nên ít khi bị stress nên cũng ít bị bệnh do stress, nhưng họ lại bị quả báo do nghiệp quả, có điều là nhẹ thì thấy ngay còn nặng thì thấy chậm, có khi để hậu quả cho đời sau. Người hiền thì bị động, hay suy nghĩ, lo lắng nên bị stress và bị nhiều bệnh do stress. Vậy học theo chữ “Nhẫn” của nhà Phật có đúng không? ta cần hiểu đúng “Nhẫn” là nhẫn với người thân, người tốt và chừng mực nào đó. Phật cũng dạy con người cần có “Trí” để sáng suốt mà đối diện cuộc sống chứ đừng nhẫn không đúng lúc, đúng chỗ.

Trên đây là vài điều tôi muốn chia sẻ với các bạn về stress và cách để hóa giải stress, tùy theo hoàn cảnh và nhận thức của các bạn mà xử lý cho đúng để cuộc sống luôn vui khỏe.

                             Chúc các bạn luôn vui vẻ, khỏe mạnh và hạnh phúc!

                                                    Lương y: Vũ Ngọc Khương.